LABO RUIMTE Boerenland is een ontwerpend onderzoek naar de vraag hoe we landschappelijk-ecologische doelstellingen en landbouweconomische uitdagingen met elkaar kunnen verzoenen. De resultaten van het onderzoek op de regio Voorkempen – door het team van Atelier Romain – en op de regio Leiedal – door Studiebureau Omgeving, Inagro en VITO – zijn nu beschikbaar.
Er bestaat een sterk verband tussen het landbouw-economisch functioneren en onze ruimtelijke structuur. Landbouw en ruimte zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. De jongste jaren zien we in de wereld van ruimtelijke planning en ontwerp ook een toenemende interesse voor de landbouw. Landbouw geeft structuur aan de (open) ruimte, maar is andersom ook afhankelijk van de ruimtelijke condities. Landbouwers werken met en in het landschap, ze geven het landschap vorm en zetten het naar hun hand in functie van hun bedrijfsvoering. Landbouw is bovendien de grootste actor in de open ruimte en heeft bijgevolg een aantal sleutels in handen om de omgevings- en milieudoelstellingen te behalen.
Vlaanderen is een van de dichtst bebouwde regio’s in Europa, en behoort tot de top tien van landbouw-exportlanden in de wereld. Het kleinschalige mozaïeklandschap is er de afgelopen eeuw geëvolueerd tot een versnipperd landschap waar grootschalige industriële landbouw een plek heeft gekregen te midden van verspreide bebouwing. Dit legt een grote druk op ons leefmilieu en zorgt voor de nodige conflicten.
LABO RUIMTE Boerenland tracht een brug te slaan tussen de wereld van ruimtelijke ontwerpers en planologen en de landbouwwereld en zet een zoektocht in naar mogelijke toekomstperspectieven waar landschappelijk-ecologische en landbouweconomische doelstellingen samenkomen, naar toekomstbestendige landbouwlandschappen. LABO RUIMTE Boerenland onderzoekt hoe de voedselproductie en het (landbouw)landschap in de regio Voorkempen en de regio Leiedal eruit kan zien in 2040. ‘Boerenland’ vertrekt vanuit de 12 landbouwprofielen van de toekomst zoals voorgesteld door het Joint Research Centre van de Europese Commissie. Van de boer met dieren, gronden en tractoren tot de ingenieur die voedsel kweekt in een laboratorium. Van lokaal en kleinschalig tot wereldwijd actief.
Duurzame voedselproductie heeft ook in het Vlaanderen van de toekomst haar plek! Het is vandaag nog niet altijd even duidelijk hoe we ons een landschap moeten voorstellen waarin economische en ecologische doelstellingen duurzaam samenkomen. Met de twee casestudies hopen we een bijdrage te leveren aan mogelijke oplossingen voor de complexe opgave waar we als maatschappij voor staan: de transformatie van onze fysieke omgeving tot een klimaatrobuuste omgeving, met inbegrip van landbouw.
LABO RUIMTE is het open samenwerkingsverband tussen het Team Vlaams Bouwmeester en het Departement Omgeving, dat via ontwerp en maatschappelijk debat onderzoekt hoe de evolutie naar een duurzamere samenleving ruimtelijk vorm kan krijgen. Voor dit onderzoek Boerenland werden ook het Agentschap Landbouw en Zeevisserij, het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), de Strategische Adviesraad Landbouw en Visserij (SALV), de provincie Antwerpen en Leiedal betrokken tijdens deze ontwerpende zoektocht.
