Het Moerbekeplein is het centrale dorpsplein van Moerbeke, een deelgemeente van Geraardsbergen. Het ligt op de flanken van de Markvallei enerzijds en de Hollebeekvallei anderzijds en is sterk hellend. Het plein wordt begrensd door de Edingseweg, de Pauwelstraat en het spoor. Aan de overzijde van de Edingseweg bevindt zich het station van Moerbeke, waardoor het plein vooral wordt gebruikt als pendelparking.

Naar aanleiding van frequente wateroverlast in de Denderstreek werd een studie opgemaakt waarin een aantal ruimtelijke strategieën voor meer waterveiligheid onderzocht werden. Dit gebeurde binnen het kader van het Europese Interreg-project FRAMES in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen en Universiteit Gent. Het resultaat van deze studie vormt het kader waarbinnen de transformatie van het Moerbekeplein vorm zal krijgen.   

Een aspect dat kenmerkend zou moeten worden voor ontwikkelingen in Geraardsbergen is ‘leven met water/ in watergevoelig gebied’ en de implicaties hiervan op het ontwerp van de publieke ruimte. Met de transformatie van het Moerbekeplein tot klimaatadaptief hemelwaterplein wil de stad Geraardsbergen het hemelwatersysteem weer meer in balans brengen en daarbij ook het plein vergroenen met aandacht voor biodiversiteit in een bebouwde context. 

Om hiertoe te komen dient een masterplanstudie de rol van het plein in zijn ruimere context te verkennen. Wat is de centrumfunctie in samenhang met de verschillende transportmodi, de relatie met het station en de NMBS-parking? Welke rol speelt het plein in een ruimer blauwgroen netwerk en welke ingrepen zijn nodig voor het watersysteem? Wat betekent de publieke ruimte voor de inwoners?

De studie detecteert kansen om het plein voor een groot deel te ontharden en tegelijk de huidige functies (deel van de parking, bushalte) een plaats te geven. Het is de ambitie van de gemeente om minstens 2000 m2 te ontharden en dit te combineren met nieuwe kernversterkende functies zoals deelmobiliteit en ruimte voor evenementen. De verblijfskwaliteit van het plein dient te worden verhoogd. 

Binnen het masterplan dient tevens onderzocht of een deel van het plein bebouwd kan worden. Dit vereist dat de mogelijke stedenbouwkundige, architecturale en functionele inpassing in beeld wordt gebracht. Een onderzoek naar volumetrie, typologie, functionele mix en beeldkwaliteit is hiervoor nodig. Het is de bedoeling randvoorwaarden te scheppen die een gepaste stedenbouwkundige aansturing mogelijk maken indien de stad in een volgende fase een samenwerkingsovereenkomst wenst te sluiten met een externe partner. De opdrachtgever verwacht in die zin ook advies over de financiële meerwaarde en de eventuele ruilkansen (bijvoorbeeld met het te renoveren buurthuis) die gerealiseerd kunnen worden. 

Het masterplan vormt de basis voor de volledige studieopdracht voor de uitvoering van het infrastructuurproject ‘Transformatie Moerbekeplein tot klimaatadaptief hemelwaterplein’.

De opdracht kadert binnen het subsidietraject Groenblauwe Dooradering van het Departement Omgeving en is daarom gebonden aan een strikte timing. Het masterplan moet ten laatste ingediend worden begin juni 2025 en het uitvoeringsdossier ten laatste begin mei 2026. De budgettaire middelen van de stad zijn beperkt. Het bestuur beoogt dan ook een hemelwaterplein op dorpse schaal. Het ontwerp gaat in eerste instantie doordacht en zichtbaar om met het hemelwater dat op het plein valt, een intensief-stedelijke aanleg is te vermijden. De stad hoopt met deze heraanleg een voorbeeld te kunnen stellen voor de vele dorpspleinen in Vlaanderen die een rol kunnen spelen in de waterveiligheid.

Om deze opdracht tot een goed einde te brengen, is de opdrachtgever op zoek naar een ontwerpteam met kennis en ervaring op het vlak van stedenbouw, klimaatadaptieve inrichting van publieke ruimte en waterhuishouding. 

Het  communicatie- en participatieproces wordt georganiseerd door het communicatiebureau Billie Bonkers in samenwerking met de stad Geraardsbergen en SOLVA. Van de ontwerpers wordt verwacht dat zij mee in dialoog gaan met burgers en stakeholders om te komen tot een breed gedragen en uitvoerbaar transformatietraject. Dit veronderstelt dat het ontwerpteam over de nodige communicatieve vaardigheden beschikt.

Voor de inrichting van het plein (infrastructuurproject) heeft de stad een samenwerkingsovereenkomst gesloten met SOLVA, waarbij SOLVA zal optreden als bouwheer in naam van de stad Geraardsbergen. 

Inbegrepen in de opdracht

De courante studies zijn inbegrepen.

Niet inbegrepen in de opdracht

Gespecialiseerde studies zijn niet inbegrepen.

Selectievoorwaarden

Geen bewijs van inschrijving bij de orde van architecten noodzakelijk

Projectteam

• Minstens 1 deskundige stedenbouw
• Minstens 1 ontwerper publieke ruimte met minstens 5 jaar ervaring als projectleider

referentieprojecten

• Minstens één referentieproject toont aan dat de kandidaat ervaring heeft met de opmaak van een masterplan in een dorpse context
• Minstens één referentieproject toont aan dat de kandidaat ervaring heeft met het ontwerpen van klimaatadaptieve publieke ruimte

Voor deze referentieprojecten geldt

• De referentie toont aan op welke manier de ontwerper omgaat met de bestaande context en omgeving.
• Bij de referentie dient te worden toegelicht welke rol de ontwerper vervulde bij het voorgestelde project.
• De referentieprojecten mogen gerealiseerd, in aanbouw of in (voor)ontwerpfase zijn. Wedstrijdontwerpen zijn ook toegelaten.
• Referentieprojecten uitgevoerd bij een ander bureau of werkgever mogen worden gebruikt. Ook hier dient de rol van de ontwerper ten aanzien van het referentieproject te worden toegelicht. Om deze referentieprojecten te gebruiken is géén beroep op de draagkracht van het andere bureau of werkgever noodzakelijk.

Selectie- en gunningscriteria

Zie selectieleidraad