Laureaat: Robbrecht en Daem architecten

De vraag om het nieuwe bezoekersonthaal te koppelen aan een langetermijnvisie op de gehele site bracht de architecten Robbrecht & Daem op een interessant idee. In een nieuw 'galleria-gebouw’ aan Hopland voorzien ze zowel het gevraagde onthaal- en bezoekerscentrum voor het Rubenshuis als een nieuw onderkomen voor het Rubenianum. Zo kan het afgeleefde gebouw van het studiecentrum Rubenianum aan het Kolveniershof in een volgende fase plaats maken voor een kleiner, veel terughoudender expositiegebouw. Daarmee herwaarderen de ontwerpers de centrale as vanaf de ingang van het woonhuis en het bijbehorende perspectief van daaruit, door de monumentale portiek en de tuin naar het tuinpaviljoen en de hof van Rubens’ buren, de schuttersgilde van de Kolveniers.

De jury waardeert de doordachte routing alsook de visie op de historische museumgebouwen, waarbij afwegingen van presentatie samengaan met conservatienoden en onderscheiden mogelijkheden tot klimatisering van de gebouwen: het woonhuis, het atelier en in de toekomst het expositiegebouw. Het atelier wordt de plek om de schilderijen te zien; in de woonvertrekken in de Vlaamse vleugel komen de leefwereld en de betekenis van Rubens als humanist aan bod komen. De Rubenstuin is de centrale plek die de historische gebouwen en de nieuwe verbindt.

Het eerste ‘Galleria-gebouw’ vult de open plaats in de bouwblokrand aan het Hopland en heeft een rationele structuur, die in de gevels sober tot uitdrukking komt. Elke verdieping heeft twee parallelle dienende zones met een vrije ruimte ertussen. Met het bezoekersonthaal op de begane grond, het ‘experience center’ in de kelder en een museumcafé op de eerste verdieping, blijft in de vijf verdiepingen daarboven nog voldoende ruimte voor het Rubenianum.

Het concept betekent ook een herwaardering van het historische Kolveniershof, waar door de afbraak van het huidige Rubenianum weer een hof ontstaat. Na de oprichting van een tweede, kleiner ‘Galleria-gebouw’ op die plek kan het Kolveniershof worden geherwaardeerd als een congresfaciliteit met ruimte voor tentoonstellingen, al dan niet onafhankelijk van de Rubenssite.