De gemeente Grimbergen, aan de noordrand van het Brussels Gewest, telt meer dan 36.000 inwoners, gehuisvest in de deelgemeenten Grimbergen, Strombeek-Bever, Humbeek en Beigem en in kernen zoals Borgt en Verbrande Brug. Als parel van Brabant biedt Grimbergen een pallet aan mogelijkheden voor culturele, toeristische, sportieve en sociale beleving. De gemeente dankt deze mogelijkheden aan haar historisch patrimonium (abdij, basiliek, watermolens, …) en aan het natuurschoon dat volop aanwezig is (Maalbeekvallei, Lintbos, …) en gevaloriseerd wordt. Toch staat Grimbergen ook stevig in het hier en nu, met zijn mogelijkheden en uitdagingen. Zo is er een Cultuurcentrum met een sterke uitstraling, waar hedendaagse kunstuitingen een plaats vinden, maar ook nood aan buurtwerk om de sociale cohesie in specifieke wijken te bevorderen.

In deze rijk geschakeerde context wensen het gemeentebestuur en het OCMW te Strombeek-Bever een nieuwbouw te realiseren als huisvesting voor het OCMW, de openbare bibliotheek en aanvullende diensten. Dit gebouw moet, gezien zijn ligging, een stedenbouwkundig verantwoorde verbinding maken tussen het Cultuurcentrum, de hogere woongebouwen rondom het Gemeenteplein en de traditionele arbeiderswoningen langsheen de Victor Soensstraat en de Wemmelsestraat. Het moet herkenbaar zijn en openheid uitstralen.

Het OCMW droomt van een gecentraliseerd welzijnshuis waar de Grimbergenaar welkom is en terecht kan voor alle welzijnsvragen. Dit concept stelt dus de burger centraal: geen ambtelijke cultuur, maar klantcultuur. Het gebouw dient deze cultuur uit te dragen: helder, toegankelijk, open, warm en laagdrempelig. Uitdaging is om dit te combineren met de functionele eisen van de specifieke dienstverlening van een OCMW, niet in het minst de veiligheid en het welzijn van het personeel en de wettelijke privacyrechten van de hulpvrager.

De indeling in frontoffice en back-office is een bijzonder en nog nader uit te werken aandachtspunt bij het ontwerp.

Ook andere organisaties, zoals Kind en Gezin, worden bij voorkeur in het gebouw gehuisvest of krijgen er spreekruimtes ter beschikking.

Voor haar bibliotheek heeft de opdrachtgever geen geringere verwachtingen. Een bibliotheek was tot voor kort vooral een kennis- en informatiecentrum, een depot van kennis dat aan uitlening doet. Van de moderne bibliotheek wordt echter verwacht dat ze heel wat meer doet dan boeken verzamelen, bewaren en uitlenen. Dit heeft onvermijdelijk zijn weerslag op de architectuur ervan. Bezoekers komen niet langer enkel om materialen te ontlenen. Ze lopen eens langs om kranten of tijdschriften te lezen, het internet te raadplegen of een expositie te bezoeken. De bibliotheek van de toekomst draait om mensen, ontmoetingen en ervaringen.

Bij een dergelijke belevenisbibliotheek is de fysieke plek en de inrichting van de bibliotheekruimte erg belangrijk. Een bibliotheek moet aantrekkelijk en verrassend zijn, geen rechthoekige doos, maar een open gebouw, waar mensen aangenaam kunnen verblijven. Klassieke opstellingen met centraal boeken en daarrond leestafels wijken voor vrije ruimte.

Het is een uitdaging dit te vertalen naar een ruimte waarin de verschillende functies van een hedendaagse bibliotheek tot uiting komen. Het gebouw moet een evenwichtige verhouding bieden tussen het gemak voor de gebruiker, comfortabele werkomstandigheden voor het personeel en efficiënt management.

Globaal dient ontwerp op een intelligente en praktische manier om te gaan met de complexe mix van functies in één gebouw, in het bijzonder de combinatie van cultuur met welzijn. Synergiemogelijkheden tussen beide functies moeten in een open dialoog terdege worden onderzocht.

Aangezien de opdrachtgevers duurzaamheid hoog in het vaandel voeren, dient bij het uitwerken van een ontwerpvoorstel rekening te worden gehouden met de BEN-norm. Aansluitend moet er, in functie van de verschillende gebruikers, aandacht zijn voor een goed beheer van het gebouw en de installaties. Bij de keuze van installaties moeten ook lange termijnkosten, zoals onderhouds- en vernieuwingskosten, in rekening gebracht worden.

Om de uitdaging compleet te maken, wenst de opdrachtgever een gebouw te bekomen dat voldoende moduleerbaar is om in te spelen op toekomstige ontwikkelingen. Wie neemt de handschoen op?