Sinds 1999 heeft Vlaanderen een Bouwmeester. Hij of zij wordt door de Vlaamse regering als expert aangesteld voor vijf jaar, met als taak de kwaliteit van de gebouwde omgeving te bevorderen. Samen met een team van architecten legt de Bouwmeester zich onder meer toe op het begeleiden van openbare besturen bij de aanpak van ruimtelijke opgaven. Een van de methodes die daarvoor werden ontwikkeld, is de Open Oproep: een ontwerpwedstrijd met een internationaal bereik.
De Open Oproep is een aanbod aan gemotiveerde publieke opdrachtgevers. Als zij ervoor kiezen om voor een bouwproject of een andere ruimtelijke opgave een ontwerpteam aan te stellen via de Open Oproep procedure, dan ondersteunt de Bouwmeester hen in hun maatschappelijke ambities en hun kwaliteitsstreven. Hij begeleidt hen bij de selectie van kandidaat-ontwerpers op maat van hun project. Daarvoor publiceert het Team Vlaams Bouwmeester tweemaal per jaar een Open Oproep aan kandidaat-ontwerpers: een reeks van publieke ontwerpopdrachten waarnaar zij kunnen meedingen.
Zo krikt de Open Oproep de kwaliteit van openbare gebouwen en van de publieke ruimte, en dus van onze leefomgeving, op. Het resultaat daarvan is vandaag zichtbaar. In de jaren ’90 telde ons land nauwelijks overheidsgebouwen waar architectuurcritici of het bredere publiek enthousiast over waren. Mede door de Open Oproep kwam er vanaf de millenniumwissel een positieve kentering in de openbare bouwcultuur in Vlaanderen.
Deze tentoonstelling brengt met geselecteerd archiefmateriaal, getuigenissen en met nieuwe installaties, een doorsnede door de Open Oproep projecten uit de afgelopen twintig jaar. Ze laat zien hoe de procedure precies werkt, en wat daarbij op het spel staat.
Maarten Liefooghe Maarten Van Den Driessche
