'Winstobject – Prijs Wivina Demeester' van Vaast Colson

Traditiegetrouw wordt ook dit jaar aan de laureaten van de Prijs Wivina Demeester voor Excellent Bouwheerschap een editie overhandigd die speciaal voor de gelegenheid werd gecreëerd door een hedendaagse beeldende kunstenaar. Deze keer verzorgde de Antwerpse kunstenaar Vaast Colson de trofee, een beeldje van beschilderd brons met als titel Winstobject – Prijs Wivina Demeester.   

Vaast Colson is een artistieke duizendpoot die zich als kunstenaar bewust op het snijvlak van kunst en maatschappij begeeft. Dit uit zich niet alleen in de creatie van fysieke objecten maar veel meer nog in performatieve en multidisciplinaire interventies, waarbij de zoektocht naar de rol en impact van kunst op onze veranderende samenleving steeds onderhuids voelbaar is. Zijn artistieke avonturen getuigen daarbij steevast van humor, ironie en zelfrelativering, aspecten die als een rode draad doorheen het werk van een generatie jonge Antwerpse kunstenaars lopen. Elke creatie die Colson onderneemt, vat hij op als iets wat voor hem noodzakelijk is, en dan ook vaak met een obsessief doorzettingsvermogen tot stand komt. Tekeningen, fotografie, video, installaties, muziek, performance…, het brede scala aan hedendaagse media kenmerken zijn artistieke praktijk, steevast met alledaagse voorwerpen als inspiratiebron of als concreet onderdeel van zijn projecten. Ook elementen uit het theater of de commedia dell’arte zijn niet vreemd aan zijn vele efemere en tijdelijke interventies. Wat hem interesseert is het proces van het maken van kunst, eerder dan het resultaat. Daarbij gaat hij vaak subtiel en onopvallend te werk, en infiltreert hij met zijn ideeën zowel de artistieke ruimte als de maatschappij. Zijn rijke en prettig gestoorde oeuvre ervaart men daardoor vaak als een mix van hoge en populaire cultuur, en is doordesemd van allerlei referenties naar onze westerse kunstgeschiedenis. 

Met de editie ‘Winstobject – Prijs Wivina Demeester’, gemaakt in brons en afgewerkt met een witte verflaag, roept hij het beeld op van een frietkraam. De sculptuur is gebaseerd op een maquette die hij maakte in het kader van de Meesterproef, het instrument dat de Vlaamse Bouwmeester inzet om publieke opdrachtgevers te stimuleren, kansen te geven aan jonge architecten en kunstenaars. In 2005 nam Vaast Colson deel aan de Meesterproef en koos hij als enige voor de onderzoeksopdracht rond de vraag, hoe de stad Antwerpen in de toekomst met frietkramen zou kunnen omgaan. Concrete aanleiding voor deze opdracht was de plaatsing van zo’n ‘frietkot’ op het Steenplein te Antwerpen.  

Als student aan de Antwerpse Koninklijke Academie voor Schone Kunsten kreeg Colson les van Paul Ilegems. Deze zette samen met Jef Meert een tentoonstelling op over frietkot en friet, die tot 2005 bleef rondreizen in België en Nederland als Het Frietkotmuseum. Centraal in Colsons reflectie op de opdracht stonden de vragen, hoe een frietkraam er moet uitzien en of het wenselijk of mogelijk is, een generiek ontwerp te maken voor een frietkraam. Het is volgens Colson belangrijk om het ‘frietkot’, als ruimtelijke verbeelding van de Belgisch eetcultuur, te aanvaarden als een onderdeel van ons erfgoed, en de vormgeving als stedelijke overheid niet te willen controleren en uniformiseren. Aanvankelijk ontwierp hij een bouwpakket, dat voldoende speelruimte bood voor het personaliseren van het kraam door de uitbater. Uiteindelijk verkoos hij echter, enkel een tekst voor te stellen die zou worden toegevoegd bij de verpachtingsfiche, die het stadsbestuur overhandigt aan al wie een frietkraam wil neerzetten in de openbare ruimte. De nacht voor de eindpresentatie van de Meesterproef verzorgde Vaast Colson op het Steenplein een performance, waarbij hij een stapel maakte van kartonnen frietdoosjes waaruit telkens de bodem was gesneden. Uit de uiteindelijke stapel sneed hij ook een raampje weg.  Hij ontwierp met andere woorden geen frietkraam, maar bood de stad Antwerpen een kritische blik op de opdracht.  

De trofee voor de editie 2021 van de Prijs Wivina Demeester maakt de cirkel rond van de samenwerking tussen de kunstenaar en het Team Vlaams Bouwmeester. Het werk verenigt in een beeld kunst met architectuur en verwijst, niet zonder gevoel voor humor en poëzie, naar de dilemma’s waarmee stedenbouwkundigen in ons land worden geconfronteerd. Door de sculptuur te combineren met de opname van een performance op de bijgevoegde USB-stick, koppelt Vaast Colson het objectmatige aan het efemere, een constante in zijn artistieke praktijk. Het beeldje prikkelt onze verbeelding, maar zet ons evengoed met beide voeten op de grond. 

Winstobject - Prijs Wivina Demeester door Vaast Colson, Antwerpen 2005 – 2021. Brons, USB-stick, sleutelhanger 15 x 12,5 x 11 cm. Oplage: 5 exemplaren. Gegoten door Art Casting, Oudenaarde. Uitgever: Team Vlaams Bouwmeester, Brussel. 

kunstwerk 'Frietkot' van Vaast Colson Kunstwerk 'USB Stick' van Vaast Colson