OAG2211 Verkavelingswijk 02 - Groenpark, Roeselare

Transformatietraject

Het team 1010 Architecture Urbanism, Labland en Humbble gaat aan de slag met de transformatie van de wijk Groenpark in Roeselare. Groenpark werd gebouwd in de jaren 1970 en bestaat voornamelijk uit witte bungalows met platte daken, waarvan vele aan renovatie toe zijn. De wijk kampt ook met wateroverlast. In een aanzienlijk deel van de bungalows wonen nog steeds de oorspronkelijke bewoners, die vandaag de pensioenleeftijd bereikt hebben. Een generatiewissel komt er dus aan of is al volop bezig. De wijk wordt gekenmerkt door de typische doodlopende straten voor autoverkeer, maar telt ook talrijke doorsteken en wegeltjes voor voetgangers en fietsers. De densiteit is erg laag, maar omwille van de strategische ligging heeft Groenpark de potentie om een groeiwijk te worden. Het projectteam zal er, in cocreatie met de bewonersvereniging en de stad, nagaan of een collectieve aanpak van de transformatie, op een schaal die het individuele perceel overstijgt, een meerwaarde kan bieden voor zowel de bewoners als de stad. Het team zet ook expliciet in op het uitwerken van een financiële strategie en een juridische aanpak, die vervolgens ook voor andere wijken in Vlaanderen bruikbaar zouden kunnen zijn.De wijk Groenpark

Wijk Groenpark

De wijk Groenpark situeert zich ten zuidwesten van het stadscentrum van Roeselare, tussen de kleine en de grote ring, en beslaat een oppervlakte van ca. 10 hectare. De wijk telt 284 inwoners, verspreid over 150 huishoudens. De wijk is tot stand gekomen in de jaren 1970 en heeft een louter residentiële functie. Ze huisvest nog een aanzienlijk deel van de oorspronkelijke bewoners, die vandaag de pensioenleeftijd bereikt hebben. Groenpark is vrij ingesloten en op zichzelf georiënteerd. De wijk telt veel doodlopende straten voor autoverkeer, maar is zeer doorwaadbaar voor voetgangers en fietsers door de aanwezigheid van talrijke doorsteken en wegeltjes. De wijk Groenpark kent een erg lage densiteit, woningen met ruime private (soms ommuurde) tuinen en kleine stukken (rest)groen worden ontsloten door overgedimensioneerde wegen. De bebouwing vormt een typisch en coherent architectonisch geheel met voornamelijk witte bungalows met plat dak. Groenpark heeft door zijn strategische ligging het potentieel om een groeiwijk te worden. In de wijk is een goed georganiseerd wijkcomité met een brede werking en een groot bereik actief. Dit is een belangrijke partner die het overleg en de samenwerking tussen buurt en bestuur ondersteunt. 

De stad Roeselare zet deze legislatuur sterk in op diepgaande overheidsparticipatie en heeft de ambitie om gefaseerd wijkprogramma’s in te voeren, waarbij het beleid samen met én op maat van de wijk een gedragen actieplan opstelt om dit vervolgens samen ten uitvoer te brengen. Sinds begin 2019 maakt de wijk deel uit van het Krachtgebied Groenpark-Meiboom, het actieplan Groenpark is al een tweetal jaar in uitvoering en bereikte in de zomer van 2021 het participatieve hoogtepunt met de lancering van een burgerbegroting. 

Het ontwikkelingsperspectief voor deze wijk stelt een collectieve transformatie van een autonome wijk in de stad voorop, waarbij het bewonerscollectief fungeert als motor voor de transformatie van de verkaveling naar een woonveld. Onder woonveld verstaan we de tussenschaal tussen individueel perceel en de stad waarop de individuele woningen (en voortuinen) collectief getransformeerd kunnen worden om het wonen te organiseren op maat van het woonveld en niet enkel op niveau van de individuele woning.

Opdracht 

Het Departement Omgeving en het Team Vlaams Bouwmeester zijn, in partnerschap met de Stad Roeselare, op zoek naar een projectteam voor de collectieve transformatie van de wijk Groenpark, waaronder begrepen wordt:

• In cocreatie met het wijkcomité en de stad, via de inzet van ontwerpmatige en verbeeldende expertise, op één of meerdere van de hieronder vernoemde zaken inzetten:
  - Transformatie van woningen van één type naar een meer divers woonveld
  - Creatie van geleidelijke overgangen tussen privaat en publiek domein, met impact op het gebruik en de eigendom, alsook op het beheer en het onderhoud
• De transformatie concretiseren met de opmaak van een financiële strategie en uitwerking van een juridische aanpak als essentiële onderdelen;
• Minstens 1 quick win of proefopstelling realiseren op het terrein, wat bij de bewoners en de stad draagvlak schept voor het transformatieproces.

De stad ondersteunt het projectteam door de opmaak van een participatiestrategie en de praktische organisatie van participatiemomenten. Bijkomend levert het projectteam input voor een breder leertraject voor ruimtelijke praktijk en beleid.

Dit team beschikt over de volgende expertise:

• Het projectteam is sterk in ontwerpend onderzoek op schaal van een wijk en kan ruimtelijke uitdagingen en potenties verbeelden en dit met kennis van de verschillende opgaven die spelen op wijkniveau (o.a. vernieuwende woonvormen, kwalitatieve verdichting, kwalitatief groen, water, mobiliteit, open ruimte)
• Het projectteam heeft expertise in co-creatie en het meenemen van input uit het participatief traject (getrokken door de stad) in dit ontwerpproces
• Het projectteam beschikt over de nodige financieel-juridische kennis en heeft kennis van (innovatief) instrumentarium ter concretisering op maat van het projectgebied en de betrokken actoren

Proces en planning 

• Augustus 2022: startoverleg (i.f.v. kennismaking en praktische werkafspraken) 
• Gedurende deze fase: 
  - Ca. tweemaandelijkse projectvergaderingen (i.f.v. de voortgang van het project: ritme en aantal te bepalen door het projectteam zelf) 
  - 3 ateliers en 4 samenkomsten van de kwaliteitskamer (i.f.v. het projectoverkoepelend aspect, georganiseerd door opdrachtgevers en regieteam) 
  - 2 brede klankbordmomenten (getrokken door opdrachtgevers en regieteam) 
• December 2023: oplevering eindrapport en eindresultaten project Groenpark in Roeselare  
• Juni 2024: communicatie naar lokaal bestuur en actoren + finaliseren eindrapport