In de zomer van 2022 stelden we drie multidisciplinaire projectteams aan die op maat van de verkavelingswijken in Roeselare, Gent en Tervuren de transformatiestrategie, waartoe in de eerste analysefase een aanzet werd gegeven, verder zullen uitwerken.
De drie teams zullen, in samenwerking met de betrokken lokale besturen, de transformatiestrategie concretiseren door middel van ontwerp, het verfijnen van in te zetten instrumenten, het uitwerken van de financiële en juridische aanpak, het betrekken van actoren en het realiseren van eventuele quick wins, om bij bewoners en bestuur draagvlak te scheppen voor het transformatieproces. Tijdens deze uitwerkingsfase neemt het regieteam dat de analysefase begeleidde de projectregie op van het overkoepelende leertraject. Het detecteert en bundelt de diverse leerpunten in een eindrapport en een inspirerende brochure. De uitwerkingsfase loopt van september 2022 tot medio 2024.
- Het team 1010 Architecture Urbanism, Labland en Humbble gaat aan de slag met de transformatie van de wijk Groenpark in Roeselare. Groenpark werd gebouwd in de jaren 1970 en bestaat voornamelijk uit witte bungalows met platte daken, waarvan vele aan renovatie toe zijn. De wijk kampt ook met wateroverlast. In een aanzienlijk deel van de bungalows wonen nog steeds de oorspronkelijke bewoners, die vandaag de pensioenleeftijd bereikt hebben. Een generatiewissel komt er dus aan of is al volop bezig. De wijk wordt gekenmerkt door de typische doodlopende straten voor autoverkeer, maar telt ook talrijke doorsteken en wegeltjes voor voetgangers en fietsers. De densiteit is erg laag, maar omwille van de strategische ligging heeft Groenpark de potentie om een groeiwijk te worden. Het projectteam zal er, in cocreatie met de bewonersvereniging en de stad, nagaan of een collectieve aanpak van de transformatie, op een schaal die het individuele perceel overstijgt, een meerwaarde kan bieden voor zowel de bewoners als de stad. Het team zet ook expliciet in op het uitwerken van een financiële strategie en een juridische aanpak, die vervolgens ook voor andere wijken in Vlaanderen bruikbaar zouden kunnen zijn.
- Het team Endeavour, Plusoffice, Wooncoop en Ilona Lo werkt aan de kwaliteitsvolle verdichting van één van drie strategisch gelegen sites in Wondelgem. Wondelgem is gelegen in de 20ste-eeuwse gordel van Gent, ten noordwesten van en op nauwelijks een kwartier fietsen van het stadscentrum. Het is een snel groeiende wijk waar vooral het aantal kinderen (+ 49%) en senioren (+ 21%) de voorbije tien jaar sterk toenam. De wijk heeft nog heel wat groeipotentieel om de grote woningvraag op te vangen. De stad wil kwaliteitsvol verdichten op gerichte plekken: in de nabijheid van voorzieningen en knooppunten van openbaar vervoer en fietsnetwerken, met aandacht voor kwaliteitsvolle collectieve woonvormen en sterkere stedelijke groenblauwe ruimtes. Verdichten op de ene plek moet immers gepaard gaan met ‘verluchten’ op een andere. Het projectteam zal, op de meest strategische plekken, testen hoe een onderhandelingsmodel vorm kan krijgen om die verdichting, die veelal door private actoren wordt gestuurd, op een kwaliteitsvolle manier waar te maken. Het team zoekt ook naar manieren om met individuele burgers als initiatiefnemer transformaties op gang te brengen en stimuleert de stad in haar rol van actieve facilitator.
- Het team BRUT architecture and urban design, Spatie maakt ruimte, Leidsman en Driekwart Groen werkt een gedragen masterplan uit voor de kwaliteitsvolle verdichting van de wijk Ravenstein in Tervuren, en koppelt dit aan het maximaal vrijwaren van een nabijgelegen woonuitbreidingsgebied. De wijk Ravenstein is gelegen ten westen van de dorpskern van Tervuren, tussen de Tervurenlaan, het golfterrein en het Zoniënwoud, en is vanuit Brussel bereikbaar via tram 44. Het projectgebied omvat een van oorsprong sociale woonwijk uit de periode 1958-1995, een regionale schoolomgeving en kinderdagverblijf, een zorgcluster en een onbebouwd, landschappelijk gebied dat momenteel bestemd is als woonuitbreidingsgebied. Er is nood aan bijkomende sociale woningen, vele bestaande woningen zijn aan renovatie toe, het openbaar domein is overmaats en erg autogericht en de wijk – en bij uitbreiding heel Tervuren – kent een tekort aan voorzieningen. Een kwaliteitsvolle verdichting én ontharding van de wijk dringt zich dus op. De gemeente Tervuren wil in haar verdichtingsstrategie prioritair inzetten op bestaande wijken in plaats van de ontwikkeling van greenfields. Het projectteam zal, in overleg met de stad en de bewoners, maar ook met de school, het woonzorgcentrum en eventuele andere actoren, een toekomstvisie voor de wijk en het woonuitbreidingsgebied uitwerken waarin ruimte is voor nieuwe woonmodellen en een meer diverse, levendige woonomgeving.