In februari 2021 lanceerden Vlaams minister Bart Somers, het Team Vlaams Bouwmeester, Fietsberaad Vlaanderen en het Agentschap Binnenlands Bestuur een projectoproep Leefbuurten met als doel de realisatie van een aantal grensverleggende projecten. Geïnteresseerde lokale besturen konden zich kandidaat stellen tot 31 mei 2021. Tussen de lancering van de oproep en het indienen werd een webinar georganiseerd met verdere toelichting omtrent de oproep en een inspirerende presentatie met voorbeeldprojecten door de betrokken deskundigen.

In totaal werden veertien kandidaturen ingediend. Deze kandidaturen werden beoordeeld door een selectiecommissie aan de hand van vooropgestelde ontvankelijkheids- en kwaliteitscriteria. Uit de veertien kandidaten werden tien lokale besturen uitgenodigd voor een mondelinge toelichting van hun dossier. De commissie selecteerde uiteindelijk een gevarieerde mix van zeven projecten waar ondersteuning een merkbare kwaliteitssprong kan opleveren en die representatief zijn voor andere buurten. De selectie werd bekendgemaakt op 1 juli 2021. Met deze zeven lokale besturen werd het begeleidingstraject aangevat. Verdere informatie over de projecten kan u vinden onder 'Projecten'.

In deze fase verkennen we stapsgewijs de potenties, knelpunten en doelstellingen van ieder project om tot een gedragen projectdefinitie te komen en een programma van eisen op maat van elke buurt. De projectdefintie omschrijft het inhoudelijk kader en de ambities voor het project en dient als referentiekader voor de verdere uitwerking tot en met de realisatie. Hierbij wordt de projectleider van de gemeente/stad ondersteund door de projectregisseur Leefbuurten en door externe deskundigen (mobiliteit, landschap en participatie). Deze fase loopt van juli 2021 tot april 2022.

Na een eerste kennismakingsworkshop organiseerden de opdrachtgevers een terreinbezoek voor alle betrokken actoren en deskundigen. Tijdens een projectdag op 21 oktober 2021 in het Atelier Bouwmeester werd ook een gezamenlijke aftrap van het traject Leefbuurten gegeven. Aan de hand van een pitch vroegen we alle lokale besturen de belangrijkste ambities van hun project aan elkaar te presenteren. Vervolgens werd tijdens diverse workshops en overlegmomenten de projectdefinitie verder uitgediept. Op 25 februari 2022 organiseerde het Team Vlaams Bouwmeester een inspirerende excursie. Samen met de lokale besturen brachten we een bezoek aan drie recent gerealiseerde herinrichtingsprojecten in Vlaanderen. We ondersteunen het lokale bestuur ook bij het uitwerken van een aanpak voor het participatietraject, zodat buurtbewoners ook in deze fase al input kunnen geven. De opdrachtgevers worden door het Team Vlaams Bouwmeester begeleid bij de procedure voor het aanstellen van de ontwerpteams, die concrete ontwerpvoorstellen voor de leefbuurten zullen uitwerken.

Gelijktijdig met de opmaak van de projectdefinitie en het bredere projectdossier (incl. programma van eisen, opmetingsplannen, technische vereisten,…) werd een call uitgeschreven aan ontwerpers. Door middel van een gezamenlijke marktverkenning werd een lijst samengesteld van geïnteresseerde en beschikbare ontwerpteams die de gemeenten willen ondersteunen bij de realisatie van hun Leefbuurt. Uit deze lijst maakte elke opdrachtgever een keuze van vier ontwerpteams, die worden uitgenodigd om een offerte in te dienen via een ‘onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking’. De oproep aan ontwerpteams werd gelanceerd op 14 februari 2022.

Op 22 februari organiseerde het Team Vlaams Bouwmeester een online infosessie over deze oproep. De inhoudelijke contouren van het traject Leefbuurten werden toegelicht en er werd meer uitleg gegeven bij de procedure. Op 7 maart 2022 dienden 32 kandidaten een interesseformulier in. Daaruit werden 20 verschillende ontwerpteams gekozen die in totaal 28 Leefbuurt-ontwerpen zullen indienen in de periode mei tot september 2022.

De gekozen ontwerpteams worden door de opdrachtgever op de hoogte gesteld en uitgenodigd om een offerte in te dienen met een verbeeldende visienota en een plan van aanpak voor de uitvoering van de opdracht. De opdrachtgever organiseert tevens een briefing en een terreinbezoek. Voor de opmaak van de offertes wordt een tweetal maanden voorzien. Op basis van die ontwerpvoorstellen kiest de gemeente, hierin bijgestaan door de Vlaamse Bouwmeester, het ontwerpteam waarmee zij in zee gaat voor de realisatie van de leefbuurt. Het lokale bestuur ontvangt een subsidie voor de vergoeding van de offertes. De timing van de aanstelling is projectgebonden en vindt plaats tussen juli en oktober 2022.