04. Kijk voldoende ruim

04. Een straat staat niet op zichzelf, de buurt is geen eiland. Kijk voldoende ruim.

Niet alleen wordt de herinrichting van het openbaar domein vaak vanuit een probleemoplossende logica aangevat, zo’n project blijft ook vaak beperkt tot de schaal van één straat, één kruispunt of één plein. Met Leefbuurten tonen we aan dat het grote voordelen biedt de scope te verbreden: door minstens al de toekomstvisie op schaal van de hele buurt uit te werken, komen koppelkansen aan het licht.

Denken op buurtniveau is essentieel om in te zetten op nieuwe mobiliteitsconcepten zoals de wijkkamer en zone 30. Het ligt voor de hand dat je de modal shift niet kunt stimuleren in één straat. Maar ook voor veel andere aspecten is de schaal van de wijk veel geschikter. Overmatige verharding en een achteruitgang van biodiversiteit creëren eilandeffecten die de ontwikkeling van natuur bedreigen. Er zijn blijvend goede verbindingen nodig op het vlak van groen- en waterstructuren die verder reiken dan enkele tuinen, en dit zowel boven- als ondergronds. Een schakel van boomkronen door de publieke ruimte creëert veilige corridors voor eekhoorns. Een geconnecteerde bodem zonder barrières maakt dat wortels en schimmels met elkaar kunnen communiceren, opdat planten écht weelderig kunnen gedijen en volwaardige biotopen gaan vormen. Ook afstromend regenwater stopt niet aan de grens van de wijk. Door in de hoger gelegen buurt te werken aan infiltratie in combinatie met buffering op strategische plekken, creëer je een oplossing voor een overstromingsproblematiek in een lager gelegen deel van de gemeente. Om ook meer ontmoetingsruimte te realiseren moeten de meest aangewezen rust- en speelplekken in heel de wijk in kaart gebracht worden: hoe geraken bewoners daar; welke verbindingen kunnen we aanbieden op maat van zowel jong als oud?

Kortom: de buurt is geen eiland. Maak een analyse van de ruimere context en neem in de projectdefinitie op wat relevant is. Beschouw iedere heraanleg niet als een apart project, maar als een onderdeel van een specifieke context binnen een breder gebied. Ook aandacht voor het grotere landschap, de bodem, het reliëf waarin een project zich bevindt is daarbij relevant.

Download lessen uit de praktijk