06. Sint-Maria-Latem - dorpstraat

land-om-bouw

Waar de gast de gemeenschap komt versterken. Waar de boer opnieuw het voortouw neemt. Waar leegstand landschap wordt, met ervaringen gevuld.

Mag ik vragen of jullie toestemming hebben, om hier foto’s te nemen op mijn oprit? Of zijn jullie soms van de Provincie? Nee, wij zijn studenten en doen mee aan de summerschool van het Team Vlaams Bouwmeester. Wij komen Sint-Maria-Latem ontdekken en fotograferen. Ah… oké, maar geen foto’s van mijn huis nemen. Nog een fijne dag! Welkom in Sint-Maria-Latem!

Sint-Maria-Latem is een deelgemeente van Zwalm. Het dorp is gelegen in de provincie Oost-Vlaanderen, tussen Oudenaarde en Gent. Sint-Maria-Latem is een echt landbouwdorp dat momenteel nog een vijfhonderdtal inwoners telt en ontstaan is rond een dries. De historische dorpsstructuur van Sint-Maria-Latem is nog duidelijk zichtbaar. Centraal gelegen bevindt zich de kerk, met daarrond enkele langgevel- en vierkantshoeves. Veel van deze gebouwen hebben een erfgoedwaarde, maar worden niet meer gebruikt en staan te verkrotten. Het dorp telt maar enkele voorzieningen: de Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Smartenkerk, café ’t Spaans Hof en de Vrije Basisschool Het Groene Lilare.

Wat ons opviel bij het plaatsbezoek, was dat de dorpsstraat niet meer aanvoelde als een dorpsstraat maar eerder dienst deed als verbindingsweg, volledig op de auto gericht. Vele gebouwen staan er leeg. Toch geven deze gebouwen het krimpende dorp een charmante identiteit. Daarnaast is er het fraaie landschap, dat aanleiding geeft tot verschillende activiteiten in en rond Sint-Maria-Latem. Landbouw staat hierbij van oudsher centraal, maar het landschap biedt ook een mooi decor voor fietsers en wandelaars die afzakken naar de Vlaamse Ardennen.

Ons beeld is ontstaan door de potenties van het dorp te koppelen aan een nieuwe invulling voor de leegstaande panden. Uitgangspunt blijft het landschap. Samen met het leegstaande patrimonium biedt dit kansen voor een modern landschapsdorp. De leegstaande hoeves kunnen plaats bieden aan agrotoerisme, denk bijvoorbeeld aan de opkomende wijnteelt in Vlaanderen. Tijdens het hoogseizoen kunnen ze ook gastarbeiders huisvesten. Verder kan er worden ingezet op wandelaars en fietsers. Deze activiteiten kunnen plaatsvinden rondom de dorpsstraat, die zo weer de bewoners kan dienen in plaats van de auto’s. Sint-Maria-Latem wordt zo een modern landbouwdorp waar gasten het lokale leven komen versterken: een dorp waar de plaatselijke boer weer het aanspreekpunt is.