04. Sint-Lambrechts-Herk - steenweg

transformatief tracé 

Hoe snel mag ik hier rijden? Ik kronkel rechtdoor. Een lantaarnpaal als poortwachter. Brood voor morgenvroeg. Timmer de straatzijde dicht! Tussen twee gevels begint een waslijn zwaar te worden. De Lottovlag staat buiten. Zone 50.

Het Vlaamse steenwegdorp is moeilijk in één ruimtelijke verschijning te vatten. De verschillende functies (kijk alleen al naar de vele reclametekens) en soms tegenstrijdige verkeersstromen (hoe snel mag ik hier rijden?) maken het voor het dorp moeilijk om een kwaliteitsvolle en leefbare relatie aan te gaan met die steenweg. Door verschillende fragmenten van Vlaamse steenwegen te combineren tot een tracé dat de diepte in kronkelt, trachten we deze fragmentatie en relatie in vraag te stellen en tegelijk een eerste toekomstvisie aan te reiken. De kijker overschouwt van op een afstand en ziet hoe de steenweg sequentieel transformeert.

Op de voorgrond botsen dorpse elementen met de steenweg. De frituur neemt een deel van het fietspad in en de reclamevlaggen staan haast op de rijweg. De steenweg is de plek bij uitstek waar frictie ontstaat tussen verschillende stromen, tussen razen en remmen. Aan de rechterkant ondergaat de steenweg een metamorfose: bij de ingang van het dorp worden de vangrails en de snelweglantaarnpalen vervangen door stereotiepe boulevardlantaarnpalen. Hier nemen we de mogelijke ruimtelijke impact van straatmeubilair onder de loep.

Op het middenplan presenteren we een eerste aanzet tot een nieuwe ruimtelijke schikking van ‘steenwegwonen’. Wat als we de vrijstaande rijwoning met blinde zijgevels simpelweg 90 graden draaien en ze verbreden? Deze dwarsliggers creëren diepte en laten ruimte open voor groenzones. Stel je voor dat je voordeur niet meer aan de steenwegzijde ligt en dat al je ramen uitkijken op groen. De sequentiële ordening wordt zo ook leesbaar op de steenweg en maakt doorzichten naar het achterliggende landschap mogelijk.

Tegelijkertijd – en niet onbelangrijk – laten we de steenweg vooral zijn primaire taak als verkeersas vervullen, waar je rijdt of parkeert. In de achtergrond zien we hoe de lange steenweg nog eens transformeert wanneer hij het dorpshart dwarst. Een groene middenberm met bomen, brede voetpaden en een ander wegdek getuigen hiervan. Door de verkeersader in zijn eigenheid te bevestigen en tegelijkertijd de ruimtelijke kwaliteit te bevorderen, kan het Vlaamse dorp de steenweg tot een deel van zichzelf maken.