Allures

NahidShaikhs film is het resultaat van observaties en gesprekken die ze voerde in het Oost-Vlaamse dorp Sint-Maria-Oudenhove. Tijdens haar research en de zoektocht naar interessante locaties was de naam van het dorp dikwijls gevallen: het had nog een identiteit, een bruisend leven en was idyllisch gelegen in een glooiend landschap. Het dorp dat ze aantrof ligt aan de ene kant inderdaad tussen de glooiende heuvels van de Vlaamse Ardennen. Aan de andere kant is het via lintbebouwing bijna een voorstad geworden van het aangrenzende Zottegem, waavan het ook een deelgemeente is (bij de fusie in 1977 werd de gemeente gesplitst en kwam een deel bij Zottegem, een ander deel bij Brakel terecht). Sint-Maria-Oudenhove: een dorp met stedelijke allures, of een wijk met dorpse allures? Het bleek een kwestie van perceptie.  
(lees verder onder het videofragment)

Shaikh vatte post in de dorpskern. Het dorpsplein met de kerk, een café en een paar winkeltjes wordt doorsneden door een grote verkeersas, wat resulteert in regelmatig fileleed. Shaikh ontmoette er onder meer een inwijkeling, de laatste zuster van het bijna verdwenen klooster en een ingeweken oudere dame. Net als iedereen die in het dorp komt, leerde ze ook Dane kennen, de ‘incontournable’ ex-cafébaas. Doel was, zo weinig mogelijk te regisseren en de realiteit van dit dorp, van deze mensen ‘te capteren zoals ze is’. Anderzijds is in de film de ambiguë relatie voelbaar die de maakster zelf met het dorp in het algemeen, en met dit dorp in het bijzonder onderhoudt. Het dorp en het dorpsleven beantwoorden naar eigen zeggen helemaal niet aan het idyllische beeld dat Shaikh zich in de jaren 1980 als stadskind en consument van nostalgische tv-fictie placht te vormen. Dat belet haar evenwel niet, de bewoners empathisch tegemoet te treden.  

De getuigenissen en het dorp zelf zitten vol tegenstellingen: het lawaai van het verkeer op de hoofdbaan dat doet denken aan een stad en de stilte achter de kerk, de vele auto’s en de weinig bewandelde dorpswegels. Inwijkelingen komen er voor de rust, terwijl dorpelingen klagen over het gebrek aan levendigheid. De mensen kennen elkaar nog, maar velen ook niet meer. Tradities verdwijnen zegt Dane, de cafébaas, maar de majorettes en fanfare proberen die alsnog levend te houden. ‘Ik ken hier weinig mensen,’ zegt de zuster, die niet meer op de oude kloostersite kan rondwandelen omdat er een ‘draad’ staat, terwijl zo’n omheining voor Dane en de dorpsfacteur net aanleiding is om een praatje te maken over mensen die ze van vroeger kennen. Hoewel alle verwachtingen, alle levens zo verschillend zijn, en hoewel de geïnterviewden veel in termen van verlies spreken, schemert de liefde voor hun dorp in de verhalen door. NahidShaikh stelt zich de vraag, of dat misschien net een wezenlijk element van dorpelijkheid is. 

Nahid Shaikh (°1978, Brussel) is een Belgische documentairemaker met gemengde roots. Na een passage bij de BBC werkt ze sinds 2006 als eindredacteur en reporter voor Canvas, VRT. Ze komt graag waar journalisten niet komen, of waar ze al lang vertrokken zijn. Voor Amazones reisde ze met Phara de Aguirre naar Colombia en Iraaks Koerdistan om te begrijpen waarom vrouwen de wapens opnemen, en wat de gevolgen van die keuze zijn. Met Rudi Vranckx ging ze naar Congo, vijftig jaar na de onafhankelijkheid. Voor Blanco reisde ze samen met de Aguirre door België, om mensen die niet meer of ongeldig stemmen alsnog een stem te geven. Ze maakte ook auteursdocumentaires als Bedankt & Merci, over volkscafés in de Westhoek, en La Facture, een intiem portret van haar Pakistaanse vader, die op zeventienjarige leeftijd zijn land verliet en daarvoor een hoge prijs betaalde. 

Allures Nahid Shaikh