In dit lerend netwerk moment deelt Voluit hun ervaringen in het proces van een verhuisbeweging van 54 bewoners in residentiële -zorg intensieve- woonplekken naar een naastgelegen nieuwbouwproject met 42 wooneenheden. Het komen tot een zorgzame verhuisbeweging werd vanuit een drieledige insteek verkend: de trajecten die met de bewoners werden gelopen, de betrokkenheid van medewerkers en hoe de organisatie als geheel faciliteerde.
Het verknopen van wonen, zorg en welzijn vormt een van de uitdagingen bij uitstek in het realiseren van een kwaliteitsvolle woonzorgomgeving voor personen met een handicap. Heel wat zorgaanbieders lopen dan ook proces om woon- en zorgomgevingen te (her)ontwikkelen met aandacht voor het verknopen van deze thema’s, bijvoorbeeld door verouderd patrimonium te vervangen door nieuwbouwprojecten die meer mogelijkheden scheppen voor bewoners, hun netwerk en professionals. Het realiseren van nieuwbouwprojecten is op zichzelf al een complexe opdracht, maar daarmee is de kous nog niet af. Voluit geeft ons een inkijk in hoe zij met een essentiële kwestie aan de slag gingen, namelijk hoe visie ontwikkelen en omgaan met de dynamieken die bij een verhuisbeweging spelen.
Daarom werd van start gegaan met een bezoek aan één van de twee nieuwe gebouwen die in de eerste fase van het masterplan werden opgeleverd, geleid door algemeen directeur Tim Bruylandt. Met de ontwikkeling van de site wordt voorbijgegaan aan de klassieke zorgcampus. Eenerzijds gaat de herontwikkeling gepaard met een afbouw van het aantal zorgintensieve plaatsen. Anderzijds wordt in de tweede fase van het masterplan werk gemaakt van een inclusieve woonwijk in het tussengebied tussen de twee gerealiseerde residentiële -zorg intensieve- woonhuizen. Maar deze herontwikkeling staat niet enkel in het teken van het bewegen voorbij de zorgcampus, maar ook voorbij de leefgroepwerking. In de nieuwe woonentiteiten wonen maximaal vier tot zes personen samen, die er een leefruimte, keuken en badkamer delen.
Het plaatsbezoek biedt kapstokken in het zien van de betekenis van de locatie in de uitdaging om de woonaspiraties en de noden van bewoners in relatie te brengen tot die nieuwbouw, de verhuisbeweging en de ondersteuning van en door de medewerkers. Vier uitgangspunten ondersteunden het proces: 1. openbaar domein in en rond de site aanwenden in het licht van inclusie; 2. bewust minder residentiële plaatsen realiseren en daarom veronderstellen dat iedereen ambulant ondersteund kan worden; 3. vertrekken vanuit ieder individu; 4. wonen en ondersteuning gaan hand in hand.
Een overzicht van het proces dat met de bewoners werd vormgegeven om de verhuisbeweging te plannen en te concretiseren wordt geschetst door agogisch coördinator Bert Debaere. Deze verhuisbeweging werd van bij aanvang niet benaderd als een puzzel, waarin ieder stuk dient te passen naar het vooraf bepaalde beeld, maar als een organisch proces waarin het van belang is om het plan ‘en cours du route’ verder vorm te geven. Het beeld van ‘een tuin aanleggen’ wordt naar voor geschoven als een meer gepaste referentie, omdat daarin de zoektocht vervat zit naar omstandigheden om tot bloei te komen. Het is dan ook in die zin dat er trajecten werden gelopen om, vertrekkend vanuit de eigenheid van iedere bewoner, tot andere constellaties te komen. Zo werd, in stuk voor stuk unieke trajecten met bewoners en het netwerk, een uniek woon- en ondersteuningsprofiel opgemaakt. Vanuit deze profielen werd dan doorgepakt op de verhuisbeweging: wie ziet het zitten om zelfstandig te wonen met enkel nabijheid tijdens de nacht, welke bewoner wil de zoektocht starten naar zelfstandig wonen met ambulante ondersteuning, en wie wil in de nieuwe zorgintensieve entiteit wonen? Stuk voor stuk zijn dit unieke verhalen die zichzelf verder aan het schrijven zijn.
Dit verhaal wordt door en met de bewoners geschreven, maar ook met de medewerkers. Coördinator zorgintensief wonen Hilde Gommers en HR-coördinator Emmy Allemeersch geven een inkijk in het traject dat met medewerkers werd gelopen. De teamsamenstelling, de structuur en het vertrouwde handelen werd daarbij volledig ter discussie gesteld. Ook bij de medewerkers gebeurde dat aan de hand van een traject van bevragen, peilen en zoeken naar interesses, talenten en wensen. Eigen aan dit traject is de traagheid en de langdurige leerfase die heel wat cirkels van evaluatie doormaakt en zal doormaken. Er is enerzijds de blijvende zoektocht naar het matchen van verwachtingen van bewoners aan die van het netwerk en van medewerkers. En anderzijds ook om deze verwachtingen in relatie te brengen met de veranderingen en de mogelijkheden die zich continu aandienen.
Op het ogenblik dat de verhuisbeweging nog niet volledig rond is en een handvol bewoners nog verkennen wat hun woonaspiraties zijn, neemt Voluit ons mee in een terugblik op het reeds gelopen proces. En daarbij erkent de organisatie de traagheid die noodzakelijk is in de zoektocht naar mogelijkheden om verwachtingen en woonaspiraties van bewoners in relatie te brengen met een betekenisvolle ondersteuning.
