Op dinsdag 18 april 2023 vond het derde lerend netwerkmoment plaats, georganiseerd in samenwerking met Tordale en ’t Groot Hersberge. Het lopende doctoraatsonderzoek van Matthias Remmery en masterproefonderzoek van Louise Delputte vormden hierbij de insteek. Zowel medewerkers van beide jeugdzorgvoorzieningen, medewerkers van het lokaal bestuur en andere zorg- en welzijnsvoorzieningen namen deel.
Het eerste deel van het lerend netwerkmoment stond in het teken van het doctoraatsonderzoek van Matthias Remmery, dat focust op het verruimen van positief leefklimaat naar burgerschapsklimaat in de residentiële jeugdzorg. Waar positief leefklimaat richting geeft aan wat er in de voorziening en de leefgroepen gebeurt, ligt de klemtoon bij burgerschapsklimaat op wat er zich in de ruimere woon- en leefomgeving afspeelt.
De wandel en handel van de jongeren uit Tordale in de ruimere woon- en leefomgeving (in de eerste plaats het stedelijke weefsel van Torhout) was het startpunt om samen met de deelnemers aan het lerend netwerkmoment na te denken over de betekenis van de begrippen burgerschapsklimaat en inclusie, en wat dit betekent voor de rol van begeleiders die dagelijks met de jongeren aan de slag gaan.
Het discussiemoment toonde aan dat het ontwikkelen van een open leef- en woonomgeving - waarin de jongeren kunnen bewegen, aanwezig kunnen zijn, waardevolle contacten kunnen opbouwen met anderen, enzovoort - een gelaagd en complex proces is. De strategieën die de jongeren ontwikkelen om zich plekken in het stedelijke weefsel toe te eigenen, leiden immers tot zowel conflicten als kleine ontmoetingen tussen de jongeren en inwoners van Torhout. Deze bevinding toonde aan dat werken aan inclusie - opgevat als een leef- en woonomgeving waarin een diversiteit van mensen met elkaar kunnen samenleven, rekening houdend met het feit dat dit niet altijd van een leien dakje loopt - een boeiende uitdaging is. Niet in het minst voor de begeleiders van de jongeren die moeten balanceren en een evenwicht moeten zoeken tussen pedagogische spanningsvelden, zoals zorg en controle, vrijheid en veiligheid, enzovoort. Ook het belang van sleutelfiguren in het stedelijke weefsel - gaande van politieagenten tot de jeugdwelzijnswerker of de lokale winkeluitbaters - werd onderstreept om een open en inclusieve leef- en woonomgeving te kunnen ontwikkelen.
Het tweede deel van het lerend netwerkmoment stond in het teken van het masterproefonderzoek van Louise Delputte in samenwerking met ’t Groot Hersberge, dat focust op woonaspiraties van jeugdzorgverlaters. Hoe kijken de jongeren naar hun toekomst wanneer ze de voorziening verlaten? Waar en met wie willen ze wonen na hun verblijf in de voorziening? In welke woon- en leefomgeving komen ze terecht? Deze vragen waren de rode draad om stil te staan bij de woonwensen en -verlangens van de jongeren en wat dit betekent voor de rol van begeleiders die de jongeren hierbij ondersteunen.
Het discussiemoment toonde aan dat aan de slag gaan met de woonaspiraties van de jongeren een boeiende, maar complexe uitdaging is. Wanneer is een jongere zelfstandig genoeg om de overstap te maken van de leefgroep naar (begeleid) zelfstandig wonen? En wat betekent zelfstandigheid in deze context? Wat als de jongeren na de overstap terug komen aankloppen met vragen of bezorgdheden? Is er een terugvalfiguur of terugkeermogelijkheid als de overstap te moeilijk blijkt te zijn? En wat als de woonaspiraties van de jongeren door allerlei redenen moeilijk te verwezenlijken zijn, bijvoorbeeld door het tekort aan betaalbare, kwalitatieve en toegankelijke woningen waar jeugdzorgverlaters een beroep op kunnen doen? Het zijn maar enkele van de vragen die tijdens het discussiemoment aan de oppervlakte kwamen, en die tonen dat onderwerpen als woonaspiraties, transitie uit de jeugdzorg en wat dit betekent voor het organiseren van zorg en ondersteuning hete hangijzers zijn.
