Na verscheidene overlegmomenten werden de afspraken vastgelegd in een samenwerkingsprotocol. In dit protocol werden gezamenlijke doelstellingen, belangrijke mijlpalen en de grote lijnen van de projectstructuur bepaald.

Voor de inhoudelijke uitgangspunten voor de Pilootprojecten Collectief Wonen deed men onder andere beroep op 'de collectiviteitswinsten voor en door woningbouw' van Peter Swinnen

In deze fase werd ook het reglement van de Pilootprojecten Collectief Wonen gefinaliseerd. Dit reglement bevat de randvoorwaarden en de bepalingen die verbonden zijn aan de Pilootprojecten Onzichtbare Zorg en het komen tot vijf Pilootprojecten.

Partners Pilootprojecten Collectief Wonen

• Vlaams Minister van Energie, Wonen, Steden en Sociale Economie
• Team Vlaams Bouwmeester
• Agentschap Wonen Vlaanderen
• Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen
• Team Stedenbeleid, Agentschap voor Binnenlands Bestuur

Kwaliteitskamer Pilootprojecten Collectief Wonen

Om de dagelijkse leiding van de Pilootprojecten Collectief Wonen in goede banen te leiden werd een kwaliteitskamer in het leven geroepen:

• Peter Swinnen, Vlaams Bouwmeester (voorzitter)
• Patrick Ysebie, Kabinet Minister van Wonen
• James Van Casteren, Greet Paulissen, Agentschap Wonen Vlaanderen
• Koen Spitaels, Paul Claus, VMSW
• Monique De Ceuster, Team Stedenbeleid
• Luc Lehouck, Sylvianne Van Butsele, Ruimte Vlaanderen
• Anne Malliet, Mario Deputter, Stefan Devoldere, Team Vlaams Bouwmeester
• Joachim Declerck, AWB (extern expert)
• Michael Ryckewaert, VUB en KU Leuven, Steunpunt Wonen (extern expert)

In opdracht van de Vlaams Bouwmeester heeft Architecture Workroom Brussels (AWB) In 2012 de studie Naar een visionaire woningbouw. Kansen en opgaven voor een trendbreuk in de Vlaamse woonproductie afgerond. De studie onderzoekt de huidige problematiek en productiemechanismen van de woningbouw. De studie geeft een aanzet van 'duurzame armaturen' waaraan de woonontwikkelingen gekoppeld worden en plaatst een aanpak op het niveau van 'woonomgevingsgebieden' centraal. Zo ontstaan nieuwe opgaven voor ontwerpend onderzoek en nieuwe pistes voor het ruimtelijk en woonbeleid.

Als eerste vervolgtraject van dit onderzoek werd aan POSAD gevraagd om het onderzoek verder te ontwikkelen in een animatiefilm The Flemish metropolitan dream om op de vijfde Internationale Architectuurbiënnale van Rotterdam in 2012 te presenteren in het Nederlands Architectuurinstituut. POSAD onderzocht welke toegevoegde waarde het collectieve bij het ontwerp van woonomgevingen kan betekenen. POSAD gaat er tevens van uit dat energie, water en voedsel aan belang zullen winnen als structurerende lagen in de duurzame armaturen.

Op basis van het onderzoek, uitgevoerd door AWB, werden er vijf ontwerpteams aangesteld. Deze ontwerpteams hebben gedurende enkele maanden via ontwerpend onderzoek een aantal pistes aangereikt voor de innovatieve woonprojecten in Vlaanderen. Op welke soort plekken kunnen we op welke manier en met welke partners de ambities van de pilootprojecten wonen realiseren? Ze hebben mechanismen uitgedokterd voor betaalbare woningen, ruimtelijke concepten ontwikkeld die winsten kunnen genereren in een gedeelde woonomgeving, combinaties getest van wonen met andere functies, manieren uitgedacht om te wonen met aandacht voor het landschap, en strategieën uitgezet die de vraag naar bijkomende woningen vooral opvangen via verdichting en hergebruik van bestaande woningen, in leefbare wijken en een samenhangend woonweefsel. De brochure Pilootprojecten Wonen. Nieuwe vormen van collectiviteit brengt een synthese van het ontwerpend onderzoek en licht er de krachtlijnen uit voor het vervolgtraject van de Pilootprojecten Collectief Wonen.