Heeft u interesse om deze opdracht uit te voeren? Vul het interessedocument in vóór 28 november - 12u

Project

De voorbije decennia werd een breed netwerk van relatief kleinschalige boerderijen en beeldbepalende hofsteden stelselmatig vervangen door een beperkter aantal goed uitgeruste en gespecialiseerde familiebedrijven. De vrijgekomen landbouwzetels werden steeds meer ingenomen door andere activiteiten. Het PDPO-project ‘Hergebruik hoeves, een uitdaging’ wil de impact van deze ruimtelijke transformatie onder de aandacht brengen en werken aan een grondige bewustwording van de problematiek. Naast de Provincie Oost-Vlaanderen treden Veneco, Innovatiesteunpunt en Streekoverleg Zuid-Oost-Vlaanderen op als co-promotoren in dit project.

Een grondige inventarisatie en behoeftestudie werden ondertussen uitgevoerd. De derde fase in het project is een ontwerpend onderzoek op nog te selecteren sites in het Meetjesland (vier sites) en in Zuid-Oost-Vlaanderen (maximum vier). Het ontwerpend onderzoek op de sites in het Meetjesland wordt uitgevoerd door Veneco. De uitvoering van het ontwerpend onderzoek in Zuid-Oost-Vlaanderen maakt het voorwerp uit van deze oproep.

Doelstelling van de opdracht

De opdracht voor ontwerpend onderzoek omvat drie deelopdrachten.

DEELOPDRACHT 1 (ANALYTISCH)

De geselecteerde cases uit Zuid-Oost-Vlaanderen worden ruimtelijk onderzocht en het ontwerpend onderzoek gaat per site na welke rol(len) deze hoeve in de toekomst het beste zou omvatten vanuit ruimtelijk perspectief. Ook de redenen hiervoor worden duidelijk omschreven, en er wordt bekeken welke weerslag deze rol(len) heeft/hebben op micro-, meso- en macroschaal:

• Microschaal: Is het vanuit landbouwkundig, stedenbouwkundig en maatschappelijk oogpunt te verantwoorden dat deze hoeve zijn agrarische functie opnieuw kan vervullen? Indien een landbouwkundige invulling geen optie blijkt, kan dit landbouwpatrimonium op een andere manier zinvoller worden ingezet? Is sloop een optie? Hoe kan in dit geval de productieve landbouwgrond daarbij maximaal gevrijwaard worden?
• Mesoschaal: Hoe / Op welke manier betekent deze reconversie ook een meerwaarde voor de ruime omgeving van de hoeve?
• Macroschaal: Indien deze reconversie (op verscheidene plaatsen) zou worden toegepast, hoe kan ze dan bijdragen aan de ruimtelijke visie die vooropgesteld wordt in o.a. de kernnota van de Provincie Oost-Vlaanderen ‘Maak Ruimte voor Oost-Vlaanderen 2050’ en in het ‘Beleidsplan Ruimte Vlaanderen strategische visie’?

DEELOPDRACHT 2 (AFWEGEN VERSCHILLENDE SCENARIO’S EN KIEZEN UITEINDELIJKE UITWERKING)

Vervolgens worden typevoorbeelden uitgewerkt die op andere plaatsen toepasbaar kunnen zijn.  Tijdens het uitdenken van mogelijke scenario’s voor hergebruik kunnen bepaalde plannen de wettelijke realiteitstoets soms niet doorstaan. Deze scenario’s zijn op zich niet onbelangrijk. Zij kunnen een inzicht geven in de mogelijke knelpunten in het beleid en de regelgeving. Anderzijds zijn er nieuwe ontwikkelingen, zoals het instrument contract-convenant, die nieuwe opties openen onder voorwaarden. Bedoeling van deze deelopdracht is om een beter inzicht te krijgen in de kansen en knelpunten m.b.t. huidige regelgeving en beleid, na te gaan welke stappen nog moeten worden genomen om te komen tot een regionale visie wat betreft het hergebruik van hoeves, en op basis van de cases aanbevelingen te formuleren die hergebruik kunnen faciliteren. Hoe zou bijvoorbeeld de contract-convenant benadering hiervoor strategisch kunnen worden ingezet?

Na verschillende (max. 3) scenario’s tegenover te hebben geplaatst, wordt uiteindelijk in overleg met de opdrachtgever en op basis van duidelijke criteria één voorkeurscenario geselecteerd en verder uitgewerkt tot een typevoorbeeld voor gelijkaardige cases in de regio. Het beslissingsproces en de resultaten voor deze hoeve dienen waar mogelijk zo te worden uitgevoerd en beschreven dat zij maximaal kunnen worden vertaald naar andere hoeves in gelijkaardige omstandigheden. Het uiteindelijk gekozen scenario dient op een visueel aantrekkelijke en toegankelijke manier uitgewerkt en toegelicht te worden.  

DEELOPDRACHT 3

Het ontwerpend onderzoek is daarnaast ook een belangrijk communicatief instrument om iedereen bewust te maken van de problematiek en de kansen die zich aandienen. Het moet beeldmateriaal en tools opleveren waarmee de gemeenten/burgers aan de slag kunnen.

Tijdens het proces wordt een weg afgelegd om te komen tot een ideaal scenario. De verscheidene criteria om de uiteindelijke keuze te verantwoorden kunnen een aanzet bieden voor elk ander vraagstuk rond hergebruik van hoeves en dienen daarom grondig gedocumenteerd te worden. Bedoeling is om een leidraad te ontwikkelen door alle criteria voor de verscheidene cases (inclusief cases Veneco) naast elkaar te leggen en welke zaken belangrijk zijn bij de beleidsmatige afweging over een mogelijk toekomstige rol van de hoeves.

Deze leidraad dient drie doelen. De stedenbouwkundig ambtenaar of beleidsmaker kan de rol of functie die bij een vergunningsaanvraag wordt gevraagd toetsen aan de inzichten verkregen uit dit ontwerpend onderzoek. Een tweede doel is houvast bieden aan de betrokkenen waarbij zij vragen i.v.m. met hergebruik kunnen kanaliseren naar kwalitatieve voorbeelden. Op die manier vindt er een sensibilisering plaats rond goede praktijken i.v.m. met hergebruik.

Ten slotte worden handvaten aangereikt die inzichn geven in de mogelijkheden doorheen het proces om tot een effectieve uitwerking te kunnen komen.

Dit dient op een methodologische manier te worden voorgesteld: Het mag niet de ambitie hebben allesomvattend te zijn maar heeft als sterkte gebaseerd te zijn op concrete cases.

Onderzoeksteam

Het onderzoek wordt bij voorkeur gevoerd door een multidisciplinair team met volgende expertises:

• Praktische bouwkundige knowhow (nieuwbouw en verbouwing(erfgoed))
• Ruimtelijke planning en stedenbouw
• Landschapsarchitectuur
• Ontwerpend onderzoek op verschillende schaalniveaus
• Landbouw-gerelateerde projecten en agrarische architectuur

Locatie

De te onderzoeken cases (minimum 2, maximum 4) bevinden zich in Zuid-Oost-Vlaanderen.

Indicatieve Timing

• 28 november 2018: aanmelden geïnteresseerde ontwerpers
• 6 december 2018: 3 tot 4 teams worden uitgenodigd om een offerte in te dienen op basis van het opgemaakte bestek
• 18 december 2018: indienen van de offertes
• 8 januari 2019: presentatie van de offerte
• eerste jaarhelft van 2019: uitvoering opdracht.

Prijsraming

De geraamde prijs voor deze opdracht bedraagt €30 000 (incl. BTW).

Praktisch

De opdrachtgever is de Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Landbouw en Platteland

Voor meer informatie kan u terecht op hergebruikhoeves@oost-vlaanderen.be

Het Team Vlaams Bouwmeester begeleidt het hele project en zal deel uitmaken van het adviescomité voor de gunning van de opdracht.

Deze oproep heeft als doel een lijst van geïnteresseerde ontwerpteams samen te stellen. De lijst zal de opdrachtgever in staat stellen om een selectie te maken van aan te schrijven ontwerpteams. Aan de aanmelding zijn geen rechten of plichten verbonden, noch voor de indiener, noch voor de opdrachtgever. De aanmelding of de selecties die hieruit volgen, zijn louter voor intern gebruik en zullen nergens bekendgemaakt worden.

GDPR/AVG

• Uw gegevens worden enkel gebruikt om het aantal deelnemers te bepalen en om u te kunnen informeren over dit event (eventuele wijziging locatie, annulatie,...).
• Het Team Vlaams Bouwmeester gebruikt uw gegevens niet voor andere doeleinden dan voor dit event.
• Binnen de week na dit event wordt de lijst van inschrijvers met de voor- en achternaam en het e-mailadres verwijderd. 
• De lijst met inschrijvers wordt geëncrypteerd en bewaard op een beveiligde server. Mocht er ondanks al onze voorzorgsmaatregelen toch een datalek voorkomen, dan zullen wij u hier zo snel mogelijk van op de hoogte brengen.
• Voor verdere vragen of verzoeken omtrent uw gegevens en de bescherming van deze gegevens kan u steeds terecht op bouwmeester@vlaanderen.be