Procedure

Voormalig Vlaams Minister-president Kris Peeters, Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen, het Departement Landbouw en Visserij, Ruimte Vlaanderen, en het Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek (ILVO) ontwikkelen een traject van Pilootprojecten Productief Landschap.

1. Initiatie van de procedure

Bij de ontwikkeling van het traject voor de Pilootprojecten Productief Landschap werd de doelstelling van het opsporen en uittesten van de mogelijkheden en kiemen van een dergelijk 'productief landschap' in Vlaanderen via de realisatie van vijf pilootprojecten voorop gesteld. De projecten moesten zich specifiek richten op de open ruimte als domein van de landbouw- en voedselproductie. De initiatiefnemers hadden de ambitie om interessante wisselwerkingen op te zetten tussen landbouw, maatschappij en beleid.

2. Samenstelling van de kwaliteitskamer

De kwaliteitskamer stuurt de Pilootprojecten inhoudelijke aan. Ze waakt over de ambities, de kwaliteit en het vernieuwend karakter van de Pilootprojecten Productief Landschap. Tevens is ze bevoegd voor het nemen van beslissingen, het maken van selecties... binnen de procedure van de Pilootprojecten Productief Landschap. De kwaliteitskamer bestaat uit:

  • Peter Swinnen, Vlaams bouwmeester 
  • Tania Hertveld, Team Vlaams bouwmeester 
  • Joris Relaes, ILVO 
  • Elke Rogge, ILVO 
  • Ann Pisman, Ruimte Vlaanderen 
  • Christophe Vandevoort, Ruimte Vlaanderen 
  • Suzy Van Gansbeke, Departement Landbouw en Visserij 
  • Joachim Declerck, AWB
  • Elke Vanempten, projectcoördinator, ILVO 

3. Strategische verkenning

Eind februari 2014 werd een oproep gelanceerd voor projecten die een innovatieve ontwikkeling van de landbouw weten te koppelen aan een kwaliteitsvol landschap en aan een sterk draagvlak bij de burger. Samen met de partners voerden Architecture Workroom Brussels en Maat-ontwerpers een verkennend onderzoek uit ter voorbereiding van deze oproep. Dit onderzoek leverde vijf mogelijke werkvelden op als insteek: de herbestemming van (voormalig en bestaand) landbouwpatrimonium, de schaalsprong binnen landbouwbedrijven, het inzetten van kringlopen, een duurzaam en gecoördineerd waterbeheer, en het potentieel van landbouwparken in Vlaanderen. Deze strategische verkenning liep van september 2013 tot februari 2014 en was de basis waarop de call naar projecten werd gebaseerd.

4. Selectie van de pilootprojecten

In de zomer van 2014 liep een oproep naar mogelijke projecten en initiatiefnemers/opdrachtgevers. Geïnteresseerde landbouwers, landbouwbedrijven of samenwerkingen tussen landbouwactoren konden een voorstel indienen. Uit de ingediende voorstellen worden in oktober 2014 vijf kandidaten geselecteerd. Deze vijf krijgen een adviestraject op maat van het project aangeboden onder de vorm van een projectregisseur en de nodige deskundigen die samen met de opdrachtgever het projectteam vormen. Deze fase liep van februari 2014 tot oktober 2014. De pilootprojecten werden bekend gemaakt op 18 december 2014.

5. Opmaak projectdefinitie en –dossier

Per project gaat het projectteam aan de slag en werkt het de projectdefinitie uit en stelt het projectdossier samen. Deze documenten worden uitgewerkt van november 2014 tot half 2015.

6. Selectie van ontwerpteams

Samen met de opmaak van de projectdefintie en het projectdosier wordt er een call uitgeschreven naar ontwerpers. De ontwerpteams worden gevraagd om een ontwerpend onderzoek uit te voeren en een masterplan te ontwikkelen. De oproep naar ontwerpteams wordt gelanceerd half 2015.

7. Het ontwerpend onderzoek, visieontwikkeling en masterplan

Het geselecteerde ontwerpteam ontwikkelt zijn ontwerpend onderzoek voor één van de projecten in nauwe samenwerking met het projectteam. Op regelmatige basis wordt ook teruggekoppeld naar de kwaliteitskamer die het hele traject mee opvolgt. Het ontwerpend onderzoek, de visieontwikkeling en de masterplannen lopen tot eind 2015.

8. Opmaak van de uitvoeringsplannen

De gedetailleerd (architectuur-)ontwerpen en en de uitvoering zijn gepland vanaf 2016. De bereidheid van opdrachtgevers om de concepten uit het ontwerpend onderzoek en masterplan tot een concrete uitvoering te brengen, met behoud van de projectambities en ruimtelijke kwaliteiten, is cruciaal in deze fase. Het gedetailleerd (architectuur-)ontwerp valt in principe buiten de opdracht van de vijf ontwerpteams. De kwaliteitskamer en projectcoördinator zullen echter een verdere opvolging uitvoeren.