Negende reeks Bouwmeester Labels geselecteerd

Voor het negende jaar op rij ging het Team Vlaams Bouwmeester met het Bouwmeester Label op zoek naar sterke ruimtelijke concepten en geïntegreerde onderzoeksvragen die een positief maatschappelijk verschil kunnen maken. Dit jaar gebeurde dit opnieuw in nauwe samenwerking met het Vlaams Architectuurinstituut. Drie projecten werden geselecteerd.

Met het Bouwmeester Label wil de Vlaamse Bouwmeester vernieuwende en beleidsrelevante ideeën oppikken vanuit de onderzoeks- en ontwerppraktijk. Bedoeling is om ongevraagd onderzoek te ondersteunen in zijn prille beginfase. De Vlaamse Bouwmeester en het Vlaams Architectuurinstituut kozen voor 2021-22 de volgende laureaten:

Bouwmeester Label 026

51N4E Acte & SIMPLY COMMUNITY - Ruimte voor diversiteit 

De samenleving wordt gekenmerkt door toenemende polarisatie en segregatie tussen diverse bevolkingsgroepen en standpunten. 51N4E en Simply Community willen in hun voorstel ‘Ruimte voor diversiteit’ de verbindende potentie van de publieke ruimte centraal stellen. Ze verkennen binnen het ruimtelijk ontwerp het samen zijn op basis van diversiteit en ambivalentie. Hoe kunnen we een divers publiek accommoderen in de ruimte? Welk ‘klein comfort’ is er nodig om gebruik door iedereen mogelijk te maken? Hoe kunnen we de omgang met diversiteit inschrijven in het ruimtelijk ontwerp? Waar samen? Hoe samen? Met wie samen (de gradaties van diversiteit)? Maar ook: Waar apart? Hoe apart? 

51N4E en Simply Community onderzochten eerder al cases in Antwerpen, Brugge, Genk en Gent, waar ze een methodologie hanteerden die ruimtelijk ontwerp en antropologische analyse verweeft. Zo werden een aantal ‘stedelijke interieurs’ ontwikkeld die aanzet zijn voor projecten in de publieke ruimte. Dit interdisciplinair onderzoek zal gedeeld worden met een breder veld, de onderzoekers gaan opnieuw in gesprek met de actoren betrokken in eerdere studies en er wordt verder gesleuteld aan type-ontwerpopgaven voor een publiek domein waarin ruimte is voor diversiteit in verschillende gradaties. 

Bouwmeester Label 027

Studio Tuin en Wereld, MikeViktorViktor architects - ‘MPMD 2043’, een Micro Publiek Materiaal Depot. Circulariteit en publieke ruimte

Circulariteit in de bouw is nog vaak een ‘business of promises’, vanuit de overtuiging dat wat we nu ontwerpen in de toekomst evident hergebruikt zal worden. Urban mining zal echter geen één- op-één verhaal zijn. Wat geoogst wordt, zal niet onmiddellijk een nieuwe plek vinden en wat we nodig hebben zal misschien niet voorradig zijn. Studio Tuin en Wereld en Mike Victor Victor architects willen focussen op het logistieke luik van dit verhaal. Circulariteit heeft namelijk in grote mate te maken met opslag. Waar blijft het materiaal tussen ontginning (uit afbraak en montage) en het hergebruik in een nieuw project?

Met het project MPMD 2043 wil het team ontwerpmatig op zoek naar vormen van tijdelijke opslag, en naar hoe stockageplekken ook andere functies kunnen vervullen. Kunnen ze ook ingericht worden voor interactie tussen mensen? Kan het (her)verdelen van beschikbare resources gekoppeld worden aan een moment van uitwisseling (kennisdeling, ervaring, beschikbaarheid…) tussen mensen? De denkoefening wordt gekoppeld aan de studie van enkele actuele cases.

Bouwmeester Label 028

1010, FALLOW en GRUE - Stedelijke natuur

Ontwerpbureaus 1010, FALLOW en GRUE zijn elk op hun manier geïnteresseerd in het creëren van een nieuwe alliantie met de natuur, de ‘levende materie’ van onze steden. In de dagelijkse praktijk zien ze bij publieke opdrachtgevers onvoldoende ambitie om natuurinclusief te ontwerpen en te bouwen, en te vertrekken vanuit het perspectief dat de mens slechts een onderdeel is van een groter ecosysteem. De uitdaging is gigantisch, maar met dit project willen ze het onderwerp alvast meer zichtbaarheid geven in het lokale architectuurdiscours en een paar hefbomen ontwikkelen om natuurinclusief ontwerpen en bouwen te stimuleren.

De ontwerpers vertrekken van een reeks korte interviews waarin ze een aantal geselecteerde actoren bevragen over de noodzaak van een paradigmaverschuiving naar natuurinclusief ontwerpen en bouwen. Op basis van deze interviews organiseren ze een masterclass met een drietal sessies, telkens in een andere stad. Stedelijke diensten kunnen dan hun ‘best practices’ delen. Daarna volgt een werksessie waarbij de deelnemers gezamenlijk exploreren wat het natuurinclusief ontwerpen van een specifieke stedelijke biotoop kan betekenen.

Het vervolg

De laureaten krijgen elk 6.000€ (excl. btw) om hun project verder uit te werken tot een dossier dat hun idee ingang kan doen vinden bij betrokken beleidsmakers en administraties. Het Team Vlaams Bouwmeester engageert zich bovendien om de geselecteerde onderzoeksintenties op de politieke agenda te helpen plaatsen.