Nieuwe woontypes binnen de beperkingen van oppervlakte en kost van sociale woningbouw
Er is ontwerpend onderzoek nodig naar de oppervlaktenormen voor sociale woningbouw, die herzien werden. Wat zijn de mogelijkheden en toegestane bandbreedtes in de regelgeving? Ook op het vlak van energieprestatie-eisen en hoe die met een kostenbesparende en lowtech aanpak gehaald kunnen worden, zijn nieuwe concepten nodig. Hoe kunnen we kosten sparen door andere gebouwmodellen te ontwikkelen? Twee- tot vierspanners zijn naast galerijflats de norm. Hoe kunnen vijf- tot achtspanners rond open trappenhuizen mogelijk worden binnen onze oppervlakte- en brandnormen? Ondergrondse parkeerfaciliteiten zijn voor sociale woningbouw te duur. Hoe kunnen alternatieve oplossingen worden geboden die uitgaan van fietsgebruik? Wat met fietsliften en fietsenstalling in de gestapelde woningbouw? De Vlaamse Wooncode biedt sociale huisvestingsmaatschappijen tevens de mogelijkheid om bescheiden woningen aan te bieden. Bescheiden wonen biedt ontwerpers een grotere vrijheid en geeft de sociale huisvestingsmaatschappijen de mogelijkheid om in te spelen op lokale situaties en specifieke noden. Er worden wel voorwaarden aan gekoppeld, vermits het uitbouwen van een sociaal woonaanbod de corebusiness is van sociale huisvestingsmaatschappijen. Daarom kan een maatschappij slechts ten hoogste 20 procent van haar jaarlijkse investeringsvolume aan bescheiden woonaanbod besteden. Voor jonge architecten is het een kans om kennis te maken met collectieve woningbouw en bescheiden wonen en hoe deze te combineren.
Doorheen de tijd
Verschillende woningen van sociale huisvestingsmaatschappijen staan jaren structureel leeg, in afwachting van een definitieve, grondige renovatie of van afbraak. Dat is zonde. Op niveau van de buurt zorgen ze voor irritatie bij de omwonenden, trekken ze vandalisme aan en kunnen ze uitgroeien tot kleine stads- of wijkkankers. Ook kerken en kloosters, loodsen in binnengebieden, scholen die recent door sociale huisvestingsmaatschappijen zijn aangekocht staan vaak leeg door complexe en langdurige planningsprocessen alvorens tot de definitieve herbestemming kan worden overgegaan. Ontwerpers kunnen op zoek gaan naar zinvolle invullingen die weinig investeringen vragen om de tijd te overbruggen. Zo worden enkele sociale woningen lichtjes opgeknapt om tijdelijk te worden bezet door vluchtelingen of gezinnen met een acute woonnood. Ongetwijfeld zijn ook andere tijdelijke functies en activiteiten zinvol.