Bouwmeester Scan Brakel

Situering van de gemeente

Brakel behoort tot de Vlaamse Ardennen en heeft zijn ruimtelijke structuur te danken aan de Zwalmvallei. Het is een zeer waterrijk gebied met een groot aantal kleine waterbronnen. De aanwezigheid van vruchtbare leemgronden op de heuvelruggen brachten vroege landbouwontginningen met zich mee. Gronden met de meest gunstige waterhuishouding werden het eerst ontbost en voor het eerst tot permanent akkerland getransformeerd. Met de komst van de Romeinen werd de landbouw in de Vlaamse Ardennen voorgoed gevestigd en schrompelde het bosareaal verder ineen. Onder toenemende bevolkingsdruk volgde tijdens de middeleeuwen een ontginningsperiode en de ontwikkeling van kouters op de heuvelruggen. Door de privatisering van de gronden, gingen vele boeren verspreid buiten het dorp wonen. Zo kwam er over het oude open akkercomplex verspreide bebouwing tot stand en bleef het akkercomplex op hoge heuvelruggen behouden en verbonden aan een kleine geconcentreerd dorpen, vaak met uitzwerming langs de wegen.

Landbouw in het algemeen en vlasnijverheid in het bijzonder waren tot in de 19de eeuw de belangrijkste bron van inkomsten. De landbouw en nijverheid kenden echter een teloorgang ten gevolge van industrialisatie. Velen vertrokken in de zomermaanden naar Frankrijk om daar te werken als seizoenarbeiders. Einde 19e eeuw verbeterde de economische en landbouwsituatie in de streek onder meer door de uitbouw van het spoorweg-, tram- en wegennet, die mijnwerkers uit de streek naar de Henegouwse steenkoolmijnen brachten. Het Mijnwerkerspad en station in Michelbeke zijn een herinnering aan deze mijnwerkersgeschiedenis.

In 1970 fuseerden de gemeenten Elst, Michelbeke, Nederbrakel, Opbrakel en Zegelsem. In 1977 werden ook Everbeek, Parike en een deel van Sint-Maria-Oudenhove aan Brakel toegevoegd.

Vandaag is Brakel uitgegroeid tot een gemeente met net geen 15.000 inwoners. Brakel heeft zijn agrarisch karakter in de loop van de tweede helft van de 20ste eeuw verloren. Door de geringe werkgelegenheid ontwikkelde Brakel zich voornamelijk als een woon- en pendelgemeente. De streek heeft zijn landelijk karakter wel behouden, wat de gemeente erg populair maakt voor fietsers en wandelaars. Het landschap vertoont een sterk heuvelachtig reliëf en is gekenmerkt door een opeenvolging van open kouters op hoogste delen van afgeronde leemruggen en door gesloten begroeiing in de beekvalleien.