Laureaat: Maxwan architects + urbanists

Visie op centrumas

Een historische as met zicht op de toekomst

Met het doortrekken van de as onder het station komt de historische zichtlijn Coloma - romboutstoren, dichter in de stad. Op deze lijn liggen een aantal Elementaire stedelijke kamers: in deze as onthult de stad mechelen een groot deel van haar identiteit. Dit plan heeft de ambitie om het continuüm van deze lijn en de eigenheid van De ruimtelijke kamers te verenigen in één ruimtelijke visie. Het principe – een continuüm als loper voor langzaam verkeer - is buitengewoon eenvoudig maar tegelijkertijd een uitdaging om in te passen binnen het bestaande ruimtelijk weefsel. De toepassing binnen specifieke ruimtelijke situaties zal inspanning vragen van alle betrokkenen. Om de meest publieke en centrale winkelstraat van vlaanderen te kunnen maken wordt vertrokken vanuit een comfortabel en niet-onderbroken loper met een gevarieerd aanbod aan voorzieningen.

Het openbaar domein moet ontworpen zijn voor twee taken : een maximale mobiliteit en verblijfskwaliteit voor het publiek en een hoogwaardige aansluiting tussen het openbaar domein en functies. Goede ruimtelijke kwaliteit werkt als een magneet op goede aanbieders van retail. de aanbieders hebben op hun beurt weer invloed op de kwaliteit en gebruik het patrimonium en de openbare ruimte. De diversiteit in bebouwing, schaal en functies langs de centrumas vraagt om een sterk en eenduidig ontwerp van de openbare ruimte. Verschillende ruimtelijke decors en afwisseling tussen pleinen en straten zorgen voor voldoende variatie in het straatbeeld.

Een constante loper

Het principe van een constante loper voor het winkelpubliek en langzaamverkeer is leidend en structurerend. Zonder concessies. Ononderbroken, kwalitatief en comfortabel. Het is de ruggengraat van het project.

Ritme van plein en straat

Het continuüm wordt omringd door wisselende decors en omgeving. De as heeft een natuurlijke afwisseling tussen pleinen en straten.

Inzichtelijke doorsnede van de stad

De as raakt aan diverse snedes van de stad. Het spoor, de veste en het water. Deze markeren structuur en geschiedenis van de stad.

Visie op het stationsplein

De visie gaat uit van het zichtveld van een bezoeker. Dit geeft een aantal inrichtingsprincipes:

De schaal van het plein past bij mechelen. Het plan om aan de stationsstraat een bouwvolume te plaatsen creëert een extra pleinwand en draagt bij aan een compact en overzichtelijk Stationsplein. Dit plein werkt als telescoop voor mechelen: de leopoldstraat en de hendrik consciencestraat, de voornaamste wandel route naar het historische centrum ,

Bevinden zich in het vizier. Het is wenselijk dat er ruimte is voor een eerste oriëntatie op het plein. De kruising van voetgangers en fietsers kan later op het plein plaatsvinden. Het plein krijgt meer intimiteit door het plaatsen van groen. Gemotoriseerd verkeer, kiss & ride zone en de busperrons worden op de randen van het zichtveld geplaatst. De pleinwanden bepalen de uitstraling van het stationsplein. Er bestaat een coherent architectuurgeheel dat nog verder kan worden versterkt. 

Visie op het kardinaal mercierplein

De historische en functionele symmetrie wordt verbonden met het continuüm van de centrumas. vier belangrijke inrichtingsprincipes ondersteunen dit principe:

Twee ruimtelijke kamers

De noordzijde van het plein is de historische voortuin van de neoklassieke pleinwand. De gebouwen hebben voornamelijk een kantoorfunctie. Om het plein meer verblijfskwaliteit te geven wordt gesuggereerd de oostvleugel van het ocmw gebouw in te richten als hotel of grand- café. Het zuidelijk deel is voornamelijk een verzamelplaats voor infrastructuur en  ondersteunende functies. Het dient als barrièrevrije oversteekplaats van de vesten. 

Ontwarren van verkeersknoop

Een ononderbroken as vraagt minimale ontmoetingen tussen verkeersstromen. In de toekomstige verkeerskundige situatie worden doorgaande bewegingen onder de grond afgeleid. Alleen lokaal bestemmingsverkeer en lijnbussen maken gebruik van het plein. De lage intensiteit maakt het mogelijk het plein te delen.

Groene stadsscharnier

De groene as van de veste komt samen met de centrumas. Dit vormt een kruisvormig bomenraster op het kardinaal mercierplein. De centrumas domineert door de aanwezigheid van functionele elementen en artefacten. 

Inpassing parkeergarage

Er zijn diverse scenario’s mogelijk om ondergronds parkeren in te passen. Ter compensatie van het wegnemen van 90 parkeerplaatsen in aanliggende straten is een parking met veel comfort, en duidelijke circulatie gewenst. De verkeerskundige en ruimtelijke analyse kan worden samengevat in de volgende aanbevelingen:

1. Behouden van symetrie : centrale ligging van de rijbanen met toegang aan twee zijden van de parking.
2. Korte inritten over de vesten : reductie van kosten en ruimtelijke impact.
3. De doorgaande tunnel heeft een tweezijdige dubbele rijbaan.
4. Voorkeur voor een eenvoudige 2-laagse ondergrondse parkeeroplossing
5. De bestaande rioleringsbuizen moeten worden verplaatst. Dit is zowel horizontaal (verleggen)als verticaal (pompen) mogelijk. De voorkeur heeft om de doorgaande tunnel zo hoog mogelijk te plaatsen zodat een korte inrit volstaat. Het gebruik van een horizontale omlegging moet in uitwerking worden afgewogen tegen de meerkosten van een pompinstallatie.
6. Een 2-laags parking bestaat uit één onderbroken dek (120pp) en één volledig dek(140pp). Dit creëert 260 parkeerplaatsen. Dit kan worden uitgebreid tot 400pp met een (interne) extra bouwlaag.

Inrichting botermarkt

De botermarkt maakt een verbinding tussen diverse stadskwadranten en nieuwe ontwikkeling het clarenhof. Een nieuwe impuls kan de botermarkt terug op de kaart zetten als levendig plein. De oplossing die deze inrichtingsschets voorstelt is het creëren van een nivelleerbare afgelijnde waterspiegel. Deze wordt ondergronds gevoed door een waterbuffer en kan bij activiteiten of hevige wind worden leeggepompt.

De afbeelding van de vlietenstructuur en de gebruikswaarde als markt-en evenementenplein kunnen naast elkaar blijven bestaan waterbouwkundig onderzoek heeft uitgewezen dat het openleggen van de vliet enkel mogelijk is met ingrijpende werken. Een waterspiegel is een aanzienlijk minder ingrijpende en ecologisch belastende oplossing.

De reflectie van de pleinwand creëert een onverwachte ruimtelijkheid. Tegelijkertijd blijft er voldoende profiel over voor terrassen en passage.

Materialen

 een grootschalige ingreep als de inrichting van de centrumas vraagt om de juiste balans tussen een prikkelend en tijdloze inrichting. De voorgestelde gebruiksmatrix geeft een impressie hoe de voorgestelde materialen kunnen worden ingezet. Er wordt gewerkt Met één materiaalfamilie. De korrelgrootte, richting en afwerking varieert afhankelijk van de beloopbaarheid en de nuancering van straatprofielen. De kleurmelange grijs-geel-bruin geeft in combinatie met de straatartefacten in ral 7013 een solide en volwassen uitstraling zonder zich in de straatprofielen op te dringen. De centrumas mag in kleur als materiaal onderscheidend zijn van reguliere winkelwandelstraten. Loopcomfort en identiteit hebben binnen het ontwerp voorrang op historische patronen en materialen.

Straatmeubilair

Het basisprincipe gaat uit van eenheid in veelzijdigheid en bestaat uit vijf elementen die afhankelijk van de plek en behoefte afzonderlijk of in combinatie kunnen worden geplaatst. De elementen worden volledig gekleurd in ral 7013.

Specials

Specials kunnen binnen het huisstijlboek afwijken in vorm en kleur. Een elementaire vormgeving sluit het beste aan bij de diversiteit van de pleinwanden. Voorbeelden van specials zijn de overkapping van de buswachtruimte, parkingtoegangen en kiosken.

Straatjuwelen en straatkunst

Incidenteel kunnen elementen worden toegevoegd om de betekenis van de plek extra aandacht te geven. De conceptuele en artistieke lading geeft een duidelijk onderscheid met de andere objecten.