PB13 - Stedelijk Landschap
De inzendingen voor de categorie ‘Stedelijk Landschap’ toonden volgens de jury aan dat Vlaanderen qua stadsvernieuwing stilaan op een indrukwekkende traditie kan bogen. De ingezonden projecten waren bijzonder verschillend van aard en schaal, wat het afwegen door de jury best moeilijk maakte. Twee inzendingen staken er volgens de jury echter bovenuit, elk met hun eigen context en merites: de twee nominaties binnen deze categorie, nl. de Stad Deinze en de Stad Gent, werden dan ook beide voorgedragen als laureaat.
Over het Emile Braunplein, de Korenmarkt en de open ruimte tussen de historische torens van Gent is reeds veel inkt gevloeid, over verstoorde stadsgezichten, over verdwaalde klokken, over vermeende houtwormen. Strubbelingen die onderhand tot de prille mythologie van het project zijn gaan horen. In 1997 werd het plan om hier een ondergrondse parking met plein erboven aan te leggen in een referendum weggestemd. De stad nam de gelegenheid te baat om een nieuw omvattend planvormingstraject op gang te trekken. Er kwam een nieuw masterplan, met dit keer het openbaar vervoer en de fiets centraal, en uiteindelijk een wedstrijd met Robbrecht en Daem architecten en Marie-José van Hee als laureaat.
Het project is de uitkomst van een zorgvuldige interpretatie van het bestaande stedelijke landschap, maar kiest er tegelijk voor om totaal nieuwe en onverwachte elementen aan de verstoorde geschiedenis toe te voegen: de ‘green’ waarvan de contour een echo is van een kerkhoftuin, een klokkenstoel als nieuw landmark en de imposante stadshal. De fluïde ruimte van de Kuip, zoals die begin twintigste eeuw tot stand kwam, wordt door deze nieuwe elementen niet opgeheven, maar geleed in een aantal nieuwe deelruimtes. De ondergrond wordt niet gereserveerd voor auto’s maar dient om fietsen te stallen. De verdiepte green creëert een tweede maaiveld waarin een stadscafé is ingewerkt. De stadshal is vreemd en vertrouwd, een zeer solide maar tegelijk volstrekt leeg gebouw. De klokkentoren en de open haard van de stadshal zijn de uiterste polen van dit stadslandschap: een oproep tot civieke alertheid en een teken van thuiskomen in de stad. De toeëigening van de nieuwe ruimte in het hart van Gent is nog pril. Maar de eerste tekenen zijn gunstig. Gent kreeg zijn eigen Speakers’ Corner. Het heraangelegde Emile Braunplein is een open uitnodiging aan de inwoners van Gent. We zijn alvast benieuwd naar wat die er de komende jaren gaan uitrichten.